ÜSKÜP’ÜN MANEVİ BEKÇİSİRİFAÎ TEKKESİ

Abstract

1392 senesinde Yıldırım Beyazıd zamanında Paşa Yiğit Bey tarafından fethedilen Üsküp, 1913 yılına kadar 521 sene Osmanlı hakimiyetinde kalmıştır. Fetihten sonra Saruhan bölgesinden getirilen Türkmenler Üsküp’e yerleştirilmiş ve şehir cami, medrese, tekke, türbe, çeşme, han, hamam gibi Osmanlı eserleriyle süslenmeye başlanmıştır. 19. yüzyıla gelindiğinde Üsküp’te 32 cami, 17 mescit, 8 medrese, 19 tekke, 7 türbe, 17 mektep, 4 hamam, 44 han, 1 saat kulesi ve 32 çeşmenin varlığı bilinmektedir.  Zaman içinde bu yapıların çoğu sonra şehircilik çalışmaları adı altında yıktırılmış veya harap duruma getirilmiştir.

Üsküp şehrinin manevi bekçileri durumundaki tekkelerden günümüze sadece Rifaî Tekkesi ulaşabilmiştir. Şeyh Mehmed Efendi Tekkesi olarak da bilinmektedir. Rifaîlik 12. yüzyılda Seyyid Ahmede’r-Rifaî Hazretleri tarafından Irak’ın güneyinde Batâih bölgesinde ortaya çıkmış bir tarikattır. Rifaî Tekkesi vakfiyesinden anlaşıldığı üzere 1817/18 (1233) senesinde Şeyh Mehmed bin İsmail tarafından kurulmuştur.  Çalışmada tekke yapıları hakkında bilgi verilmiş, Rifaî tarikatına mahsus, sembolik anlamları da bulunan çeşitli aletler tanıtılmıştır. Ayrıca Anadolu ve Balkanlardan verilen örneklerle tarikatın devamlılığı ve kesintisiz süren üslup birliği vurgulanmıştır.

2012 senesinde köklü bir tamir geçiren Üsküp Rifaî Tekkesi şehirde kalan ve faaliyetine devam eden tek tekke yapısı olarak varlığını sürdürmektedir.